Voor een prikkie naar code oranje: airlines verkiezen winst boven veilligheid

Normaal gesproken lijkt de juridische situatie in Europa bij geannuleerde vluchten wegens het coronavirus duidelijk te zijn. Als de luchtvaartmaatschappij de vlucht annuleert wegens de uitbraak van het virus, hebben passagiers recht op een volledige terugbetaling van de ticketkosten. Op basis van de EU-verordening inzake passagiersrechten moet de terugbetaling binnen 7 dagen na de annulering worden uitgevoerd. Volgens passagiersrechtenspecialist Vlucht-Vertraagd.nl voldoet slechts 2 procent van alle luchtvaartmaatschappijen aan deze wettelijke eis. De overige 98 procent zet verschillende trucs in om onder deze restituties uit te komen. Sommige van deze airlines voeren zelfs vluchten uit naar risicogebieden, simpelweg om de regeling te vermijden. Zo biedt Ryanair vluchten naar risicogebieden als Spanje aan voor een bodemprijs van slechts vijf euro per vlucht.

Reisbeperkingen leiden tot last minute annuleringen door passagiers

Hoewel de Europese Commissie in mei aankondigde dat zij Europa als veilige reisbestemming wilde promoten, werd de zomer van 2020 gekenmerkt door kortstondige reisbeperkingen en -voorwaarden. Keer op keer stegen de besmettingspercentages op populaire vakantiebestemmingen zoals Spanje, Frankrijk en Griekenland, met vele aanpassingen van reisvoorschriften als gevolg. Dit leidde niet alleen tot onzekere vluchtschema’s; vele passagiers kozen ervoor hun eigen veiligheid boven de vakantieplannen te stellen en bliezen de vakantie op korte termijn af. Vaak werden  vlucht naar eerdergenoemde risicolanden alsnog uitgevoerd, ondanks het feit dat niet-essentiële reizen door de regeringen werden afgeraden. "Uit onze gegevens blijkt dat er nog steeds veel vluchten worden uitgevoerd, ondanks een negatief reisadvies op de bestemming. Passagiers die niet wilden reizen vanwege een verhoogd veiligheidsrisico werden vervolgens niet terugbetaald. Luchtvaartmaatschappijen rechtvaardigen dit door het feit dat de vlucht gewoon is uitgevoerd en dat de klant hier gewoon gebruik van had kunnen maken", aldus Tom van Bokhoven, CEO van Vlucht-Vertraagd.nl.

Sommige airlines proberen coulant over te komen door hun klanten vouchers aan te bieden, mochten zij de reis toch willen annuleren. Juridisch gezien hebben deze klanten echter recht op een volledige restitutie van hun tickets, als hun thuisland een officiele reiswaarschuwing voor de vakantiebestemming heeft afgegeven. Hoe vrijgevig de vouchers ook overkomen, het is dus niet in overeenstemming met de wetgeving. Vlucht-Vertraagd.nl helpt passagiers in deze situatie en is van mening dat de veiligheid van passagiers boven de financiële winst van de airlines moet worden gesteld en dat passagiers recht hebben op een terugbetaling wanneer er een negatief reisadvies geldt.

Boekingsaantallen belangrijker dan veiligheid passagiers

Niet alleen worden er momenteel vluchten naar risicogebieden aangeboden - deze worden zelfs actief gepromoot door verschillende luchtvaartmaatschappijen. Zo bood Ryanair onlangs vliegtickets naar Europese bestemmingen als Madrid en Dublin aan voor slechts 5 euro per ticket. Ten tijde van deze campagne werd reizen naar Ierland afgeraden. Toch leek de lowbudgetmaatschappij hier niet van onder de indruk te zijn en bleef doorgaan met het adverteren van vliegtickets naar deze bestemmingen, ondanks het hoge besmettingsrisico. Dit resulteerde in een stortvloed aan klachten op sociale media, waaronder een klacht van een chronisch zieke passagier, wiens vlucht naar een risicogebied niet werd vergoed. In plaats van een restitutie bood Ryanair aan om deze passagier naar een andere vlucht om te boeken. De catch: de klant kon enkel omboeken naar dezelfde bestemming en de extra kosten van enkele honderden euro’s werden bij de klant in rekening gebracht. Dit is een zeer gebruikelijke truc die door luchtvaartmaatschappijen wordt gebruikt om omboekingen als “gratis” te bestempelen. Het prijsverschil voor de nieuwe vlucht dient nog steeds te worden gedekt door de passagier en is vaak vele malen hoger dan het oorspronkelijk geboekte ticket. Als alternatief kan de passagier de vlucht annuleren, maar zo verliest hij dan wel het volledige ticketbedrag. Het feit dat Ryanair in dit geval heeft geweigerd de passagier terug te betalen en besloot om de vlucht toch uit te voeren, kan worden verklaard door een vermoedelijk hoge bezettingsgraad van de vlucht. Luchtvaartmaatschappijen proberen zoveel mogelijk vluchten volgens dienstregeling uit te voeren, aangezien de winst per vlucht toeneemt met het aantal geboekte stoelen.

Annuleringen enkel bij een lage bezettingsgraad

Terwijl passagiers hun geld verliezen wanneer zij zelf hun reis annuleren, kunnen luchtvaartmaatschappijen dit doen zonder verdere gevolgen. Onder normale omstandigheden voorkomen diverse regelingen dat vluchten kunnen worden geannuleerd vanwege een lage bezettingsgraad aan boord. “Vaak dreigen luchtvaartmaatschappijen hun slots op een luchthaven te verliezen als minder dan 80% van alle vluchten op deze luchthaven wordt uitgevoerd”, aldus van Bokhoven. Deze regelgeving werd bij de uitbraak van het coronavirus om milieuredenen opgeschort om lege vluchten en de daarmee gepaard gaande CO2-uitstoot te voorkomen. Op dat moment kon toch slechts een fractie van alle vluchten worden uitgevoerd.

In de tussentijd is de reisindustrie echter enigszins hersteld en dient deze regelgeving weer te worden aangepast. Aangezien momenteel ongeveer 48 procent van alle vluchten kan worden uitgevoerd in vergelijking met dezelfde periode in 2019, kunnen luchtvaartmaatschappijen die meer vluchten annuleren dan nodig, bijvoorbeeld vanwege een lage bezettingsgraad aan boord, ook negatieve gevolgen verwachten, zoals het verlies van een deel van hun slots op luchthavens. “We zien momenteel dat de in de Europese Unie geldende passagiersrechten niet zijn aangepast ten gunste van de passagiers. De rechten van luchtvaartmaatschappijen zijn echter wel meteen aan het begin van de crisis aangepast om de financiële situatie van alle airlines aanzienlijk te verbeteren. Dit is overduidelijk consument onvriendelijk gedrag. Daarom hebben wij al in het voorjaar besloten om gedupeerde passagiers te helpen bij het claimen van hun terugbetaling”, aldus van Bokhoven.

Over Vlucht-Vertraagd.nl

Sinds 2010 zetten wij ons als een van de eerste diensten in onze soort in voor de rechten van gedupeerde vliegpassagiers in heel Europa. Via onze website Vlucht-Vertraagd.nl, beschikbaar in negen verschillende talen, helpen wij gedupeerde passagiers bij het claimen van de vergoeding waar zij wettelijk recht op hebben in het geval van een vertraagde, geannuleerde of overboekte vlucht. Vanuit ons hoofdkantoor in Amsterdam hebben wij al honderdduizenden passagiers geholpen bij het claimen van compensatie of een terugbetaling van ticketkosten.

=> Vlucht geannuleerd wegens COVID-19? Ontdek waar je recht op hebt

➜ Claim jouw terugbetaling